
De GVM-lijst: wat is het en wie staat erop?
Niet iedere gedetineerde in Nederland wordt op dezelfde manier bewaakt. Sommigen zitten in een extra beveiligde instelling, terwijl anderen net wat vaker gefouilleerd worden.
Hoe wordt bepaald wie welke maatregelen krijgt? Daar is de GVM-lijst voor. Maar wat houdt deze lijst precies in en wat bepaalt of je op de lijst komt? eMates legt het je uit.
Wat is de GVM-lijst?
Op een GVM-lijst worden gedetineerden geplaatst die een vlucht- en/of maatschappelijk risico vormen. Gedetineerden met een vluchtrisico hebben bijvoorbeeld een poging gedaan om met geweld of dreiging te ontsnappen.
Wanneer het risico bestaat dat een gedetineerde wraakacties uit wil voeren, valt dit onder een maatschappelijk risico. Ook bij misdrijven die politiek of maatschappelijk gevoelig liggen kan er over een maatschappelijk risico gesproken worden.
Om de veiligheid van de gedetineerde en de maatschappij te beschermen kan ervoor gekozen worden om meer toezichtmaatregelen op te leggen om risico's te beperken. De GVM-lijst is ontwikkeld om overzichtelijker te maken wie deze extra maatregelen ontvangt en wat deze maatregelen mogen zijn.
De verschillende risicoprofielen op de GVM-lijst
Welke toezichtmaatregelen er getroffen worden is afhankelijk van het risicoprofiel van de gedetineerde. Dit profiel geeft aan hoe groot het vlucht- of maatschappelijk risico is. Iedere gedetineerde krijgt een risicoprofiel, maar bij het grootste deel is dit "standaard".
Er zijn drie risicoprofielen die voor een plaats op de GVM-lijst zorgen: extreem, hoog en verhoogd.
Extreem risicoprofiel
Dit is het zwaarste profiel op de GVM-lijst en gedetineerden met dit risicoprofiel worden in een Extra Beveiligde Inrichting (EBI) of Terroristen Afdeling (TA) geplaatst.
Deze instellingen en afdelingen hebben al de hoogste beveiliging, dus het nemen van extra maatregelen is niet nodig.
Hoog risicoprofiel
Gedetineerden met dit profiel bieden een hoog risico, maar niet hoog genoeg om naar een EBI of TA vervoerd te moeten worden. Ze worden in normale instellingen gedetineerd, maar dan wel met het hoogst mogelijke beveiligingsniveau.
Dit betekent onder andere dat al hun gesprekken opgenomen worden, ze dagelijks gefouilleerd worden en twee keer per maand een uitgebreide inspectie van hun cel krijgen.
Verhoogd risicoprofiel
Dit is het laagst mogelijke risicoprofiel op de GVM-lijst. Dat houdt in dat de gedetineerden wel een risico vormen, maar niet uitzonderlijk veel. Gedetineerden met dit profiel krijgen met iets meer maatregelen te maken.
Zo kunnen hun gesprekken opgenomen worden wanneer daar aanleiding toe is, worden ze wekelijks gefouilleerd en wordt hun cel eens per maand uitgebreid geïnspecteerd.
Wat bepaalt iemands risicoprofiel?
Er zijn verschillende zaken die meespelen bij het bepalen van iemands risicoprofiel:
- Concrete informatie dat iemand een vluchtpoging voorbereidt
- Het risico op ongewenst contact tussen dader en slachtoffer
- Lidmaatschap van een terroristische of criminele organisatie
- Verdenking of veroordeling van een terroristisch misdrijf
- Radicalisering of anderen werven voor terroristische activiteiten
- Het risico dat de gedetineerde geliquideerd wordt of dat de gedetineerde opdracht geeft om anderen te liquideren
- Gevangenisstraf met tbs
- Vermoedens van criminele activiteiten in detentie
- Geld, macht en mogelijkheden voor een vluchtpoging
- Mediagevoeligheid: het ontsnappen van de gedetineerde zal voor grote maatschappelijke onrust zorgen
Wie beslist wie er op de GVM-lijst komt?
Het Operationeel Overleg (OO) bepaalt het risicoprofiel dat een gedetineerde krijgt. Zij bekijken niet alleen welke nieuwe gedetineerden op de lijst geplaatst moeten worden, maar beoordelen ook of de huidige lijst nog steeds klopt. Zo kan het risicoprofiel van een gedetineerde afnemen, waardoor er minder maatregelen nodig zijn.
Het OO bestaat weer uit verschillende partijen die gedetineerden kunnen aandragen om te beoordelen. Zij hebben bijvoorbeeld kennis die erop wijst dat iemand vluchtgedrag vertoont of een gevaar vormt voor de maatschappij. Tijdens een maandelijkse vergadering wordt besproken welke gedetineerden daadwerkelijk aan de voorwaarden voldoen en welk risicoprofiel het beste bij ze past.
Niet iedere gedetineerde wordt uitvoerig besproken tijdens dit overleg. Bij het grootste deel kan aan het begin van de detentie al worden vastgesteld dat ze geen verhoogd risico opleveren, waardoor ze de standaard beveiliging ontvangen. Ontstaan er later problemen die een hoger risico met zich meebrengen? Dan kan de gedetineerde alsnog besproken worden in het OO en eventueel op de GVM-lijst geplaatst worden.
Contact met eMates?
Heb je een vraag? Stel je vraag gerust door contact met ons op te nemen!
Liever direct inschrijven? Meld je nu aan!
Gerelateerde informatie
Op de website van eMates vind je een kennisbank met tientallen relevante artikelen die antwoord geven op je vragen:
Heb je deze artikelen al gelezen:
- Wat is een penitentiaire inrichting?
- Wat is de ZBBI of Zeer Beperkt Beveiligde Inrichting?
- Extra Beveiligde Inrichting (EBI): wat is het en hoe onderhoud je contact met iemand in EBI?