Een rechter-commissaris (RC) is een functie die zich onder de rechterlijke macht schaart. Toch zit deze rechter geen zittingen voor zoals andere rechters. Hij is juist actief betrokken bij het vooronderzoek van strafrechtelijke zaken. Ook speelt hij een rol in het goed laten verlopen van faillissementen. Op welke manier kwijt de rechter-commissaris zich van deze taken? EMATES vertelt je er meer over!
Alvorens een strafzaak voor de rechter komt, wordt er grondig onderzoek gepleegd. Dit is de fase waarin de rechter-commissaris een cruciale rol speelt. Hij is bevoegd getuigen op te roepen. Stel, jij bent een getuige. Je bent dan verplicht te komen, zodat je de nodige vragen kunt beantwoorden. In sommige gevallen besluit de rechter-commissaris dat het nodig is om de ondervraging onder ede te laten plaatsvinden. Ben je ernstig bedreigd en wil je enkel een verklaring afleggen als dit anoniem gebeurt? Dit kan alleen als de rechter-commissaris dit verzoek goedkeurt.
De rechter-commissaris is degene die het OM of de politie toestemming geeft om bijvoorbeeld telefoonlijnen af te tappen of andere opsporingstechnieken uit te voeren. Ook een huiszoekingsbevel moet gemachtigd worden door de RC. Als hij ervan overtuigd is dat het nodig is een verdachte in bewaring te stellen, is hij tevens degene die het OM of de politie hier toestemming voor geeft.
Heeft de rechter-commissaris de politie of het OM toestemming verleent tot huiszoeking? Dan dient hij bij deze huiszoeking aanwezig te zijn. Hij is degene die in beslagneming van bewijsmateriaal en andere zaken autoriseert die volgens hem cruciaal zijn voor het onderzoek. Hij treft tevens de nodige ordemaatregelen.
Voor er een rechtszitting plaatsvindt, ontvangt de rechtbank een rapport dat ze informeert over de strafzaak. Dit rapport geeft informatie over de verdachte en het wordt opgesteld door verschillende deskundigen. Deze deskundigen worden aangesteld door de rechter-commissaris. Mocht de verdachte schuldig worden bevonden, dan bevat het rapport de informatie die de rechter nodig heeft om een passende straf op te leggen. Tevens wordt aan de hand van dit document gekeken of voorkomen kan worden dat de schuldige in de toekomst weer de fout ingaat.
De rechter-commissaris is, zoals besproken, een functie die zich onder de rechterlijke macht schaart. De officier van justitie hoort bij het OM en is hier een vertegenwoordiger van. De afkomst van hun functie bepaalt voor een groot deel hoe zij een strafzaak behandelen. De officier van justitie heeft de taak een verdachte op te sporen en aan te klagen. Daarom zal hij een verdachte bij twijfel strafbaar achten. Een rechter-commissaris is een rechter en zal een verdachte bij twijfel juist vrijspreken.
Een tweede verschil is dat de rechter-commissaris een aantal bevoegdheden heeft die een officier van justitie niet heeft. Denk daarbij aan het toestemming verlenen voor een huiszoeking of het gebruik van zekere opsporingsmiddelen. Het OM mag deze middelen enkel toepassen als de rechter-commissaris hun verzoek autoriseert.
Is een bedrijf failliet? Ook dan heeft de rechter-commissaris taken die voornamelijk om autorisatie en orde draaien. Hij heeft een toezichthoudende rol op de vereffening die de curator uitvoert. Daarbij houdt hij in de gaten of alles volgens de faillissementswet verloopt. De curator moet voor sommige zaken toestemming van de rechter-commissaris vragen. Denk daarbij aan huuropzegging, activaverkoop en ontslag van personeel.
Op de website van eMates vind je een kennisbank met tientallen relevante artikelen die antwoord geven op je vragen: Heb je deze artikelen al gelezen:
Heb je een vraag? Stel je vraag gerust door contact met ons op te nemen!