Wat is tbs? Je hebt er vast wel eens van gehoord. Maar wat houdt tbs nu eigenlijk precies in en voor wie is tbs? We vertellen je graag meer over wat het betekent, hoelang het duurt als je het krijgt opgelegd en hoe het verlof van een tbs’er geregeld is.
Tbs betekent terbeschikkingstelling en het is een maatregel die wordt opgelegd als je een misdaad pleegt waarvoor je ontoerekeningsvatbaar wordt verklaard. Heb je als dader bijvoorbeeld een persoonlijkheidsstoornis of een psychiatrische stoornis, dan kan het misdrijf je niet worden aangerekend.
Het is daarbij wel belangrijk om de stoornis te behandelen, zodat je de kans op herhaling kunt verkleinen. Uit onderzoek is gebleken dat bij een persoonlijkheidsstoornis het opleggen van tbs veel effectiever is dan een gevangenisstraf en dat de recidivekans veel kleiner is.
Je krijgt als dader zo de mogelijkheid om je te laten behandelen en tegelijkertijd wordt de samenleving beschermd.
Terbeschikkingstelling is een extra maatregel je die naast een gevangenisstraf krijgt opgelegd. Je komt tbs alleen tegen bij misdrijven waar een gevangenisstraf van minstens vier jaar op staat, als er sprake is van een persoonlijkheidsstoornis of een ernstige psychiatrische stoornis.
Daarnaast moet de stoornis eveneens de oorzaak van het misdrijf zijn. Als laatste moet er ook gevaar voor herhaling bestaan om tbs te kunnen vorderen. Ben je toerekeningsvatbaar, verminderd toerekeningsvatbaar of volledig ontoerekeningsvatbaar, dan kom je in aanmerking voor deze maatregel.
Terbeschikkingstelling duurt om te beginnen altijd twee jaar. Hierna wordt bekeken of deze twee jaar voldoende is of dat er een verlenging nodig is. De rechter kan de terbeschikkingstelling steeds met één of twee jaar verlengen, totdat de tbs’er geen gevaar meer voor de samenleving is.
Als de rechter vindt dat je als tbs’er geen gevaar meer bent voor de maatschappij, dan kan hij de tbs met dwangverpleging omzetten naar tbs met voorwaarden. Dit gebeurt meestal na acht jaar. Je moet je dan wel aan bepaalde voorwaarden houden. Voor jongeren met een ontwikkelingsstoornis of psychische aandoening is er de PIJ-maatregel ofwel jeugd-tbs. Deze maatregel is voor maximaal zeven jaar en het laatste jaar is voorwaardelijk.
Tot slot zijn er ook mensen die hun hele leven op een tbs-afdeling blijven. Ze komen op de zogenaamde longstay-afdeling. Hier wordt voor gekozen als iemand ondanks zijn behandeling gevaarlijk blijft. Op de longstay-afdeling krijg je alleen noodzakelijke medische en psychische hulp. De behandeling is in dit geval niet gericht op terugkeer in de maatschappij.
Een tbs’er mag met verlof als duidelijk blijkt dat de behandeling zijn vruchten afwerpt. Verder is het van belang dat de recidivekans genoeg is afgenomen. Het verlof fungeert als test om te zien hoe je als tbs-patiënt omgaat met bepaalde vrijheden en prikkels. Je moet er klaar voor zijn om weer goed te kunnen functioneren in de maatschappij.
De tbs-kliniek dient het verzoek tot verlof in bij de minister van Justitie en Veiligheid. Dit verzoek komt dan bij het Adviescollege Verloftoetsing Tbs die het beoordeelt. Het verlof geldt altijd voor een jaar en in dat jaar kun je als tbs’er meerdere keren met verlof gaan. We kennen meerdere soorten verlof, waaronder begeleid verlof en onbegeleid verlof. Begeleid verlof is altijd voor een dagdeel en is samen met een medewerker van de kliniek en een bewaker.
Als het begeleid verlof goed verloopt, kun je na verloop van tijd voor twee uur met onbegeleid verlof. Gaat dit goed, dan kan dit worden uitgebreid met een maximum van zes nachten. Bij transmuraal verlof mag je zelfstandig wonen of je kunt bijvoorbeeld naar een psychiatrische inrichting. Tot slot is er bij goed gedrag nog proefverlof.
Je mag dan terug naar de samenleving, je woont zelfstandig en je hebt geen behandeling meer nodig. Wel sta je nog onder de verantwoordelijkheid van de kliniek.
Op de website van eMates vind je een kennisbank met tientallen relevante artikelen die antwoord geven op je vragen: Heb je deze artikelen al gelezen: